Makowiec - Tradycyjne Świąteczne Ciasto
Makowiec to jedno z najbardziej charakterystycznych polskich ciast świątecznych, szczególnie popularne w okresie Bożego Narodzenia. Ten pyszny, zwinięty w rulon wypiek z ciasta drożdżowego wypełniony jest bogatym nadzieniem makowym z dodatkiem miodu, bakalii i aromatycznych przypraw. Poniżej przedstawiamy tradycyjny przepis na makowiec, który zadowoli nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Składniki
Na ciasto drożdżowe:
- 500 g mąki pszennej
- 30 g świeżych drożdży lub 10 g suchych
- 250 ml mleka
- 100 g masła
- 100 g cukru
- 2 jajka
- 1 żółtko do posmarowania ciasta
- szczypta soli
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
- skórka otarta z 1 cytryny
Na nadzienie makowe:
- 500 g maku
- 200 g cukru
- 100 g miodu
- 100 g masła
- 3 jajka (białka i żółtka osobno)
- 150 g rodzynek
- 100 g posiekanych orzechów włoskich
- 50 g kandyzowanej skórki pomarańczowej
- 2 łyżki bułki tartej
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1/2 łyżeczki mielonych goździków
- 1 łyżeczka ekstraktu migdałowego (opcjonalnie)
- 100 ml mleka
Na lukier:
- 200 g cukru pudru
- 3-4 łyżki gorącej wody
- 1 łyżka soku z cytryny
Przygotowanie
Przygotowanie maku:
- Mak przepłucz dokładnie na sitku, a następnie zalej wrzącą wodą i pozostaw na 10 minut.
- Odcedź mak, a następnie gotuj go w świeżej wodzie przez około 30 minut, aż będzie miękki.
- Odcedzony mak zmiel dwukrotnie w maszynce do mielenia mięsa z drobnym sitkiem lub w specjalnym młynku do maku.
Przygotowanie nadzienia makowego:
- W rondelku rozpuść masło, dodaj miód i cukier, podgrzewaj mieszając, aż składniki się połączą i cukier się rozpuści.
- Dodaj zmielony mak, mleko, bułkę tartą, cynamon, goździki i ekstrakt migdałowy. Wymieszaj dokładnie i podgrzewaj na małym ogniu przez około 5 minut, ciągle mieszając.
- Odstaw masę do ostygnięcia.
- Żółtka utrzyj z 2 łyżkami cukru na jasną, puszystą masę, a następnie dodaj do wystudzonej masy makowej.
- Białka ubij na sztywną pianę i delikatnie wmieszaj do masy makowej.
- Dodaj rodzynki, posiekane orzechy i kandyzowaną skórkę pomarańczową. Wymieszaj dokładnie.
Przygotowanie ciasta drożdżowego:
- Drożdże rozpuść w ciepłym (nie gorącym!) mleku z 1 łyżką cukru i 2 łyżkami mąki. Odstaw na 10-15 minut do wyrośnięcia.
- W dużej misce wymieszaj pozostałą mąkę z cukrem i solą.
- Masło rozpuść i lekko ostudź.
- Do mąki dodaj wyrośnięty rozczyn, roztopione masło, jajka, ekstrakt waniliowy i skórkę z cytryny.
- Wyrabiaj ciasto ręcznie przez około 10-15 minut, aż będzie elastyczne i gładkie. Możesz też użyć miksera z hakiem do ciasta drożdżowego.
- Przykryj ciasto czystą ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na około 1-1,5 godziny, aż podwoi swoją objętość.
Formowanie makowca:
- Wyrośnięte ciasto wyłóż na lekko podsypany mąką blat i rozwałkuj na prostokąt o wymiarach około 30x40 cm.
- Nadzienie makowe rozprowadź równomiernie na cieście, pozostawiając około 2 cm margines na brzegach.
- Zwiń ciasto jak roladę, zaczynając od dłuższego boku. Staraj się zwijać dość ciasno, ale ostrożnie, aby nadzienie nie wypływało.
- Złącze umieść na spodzie. Końce makowca możesz podwinąć pod spód lub pozostawić otwarte.
- Przełóż makowiec na blachę wyłożoną papierem do pieczenia.
- Pozostaw do wyrośnięcia na kolejne 30 minut.
- Przed pieczeniem posmaruj makowiec roztrzepanym żółtkiem.
Pieczenie:
- Rozgrzej piekarnik do 180°C.
- Piecz makowiec przez 40-45 minut, aż ładnie się zarumieni.
- Wyjmij z piekarnika i pozostaw do ostygnięcia.
Przygotowanie lukru:
- Cukier puder przesiej do miski.
- Dodaj gorącą wodę i sok z cytryny.
- Mieszaj, aż powstanie gładki, gęsty lukier.
- Polej ostygniętego makowca lukrem i pozostaw do zastygnięcia.
Porady
- Mak można zmielić już dzień wcześniej, co znacznie skróci czas przygotowania ciasta.
- Jeśli nie masz czasu na przygotowanie maku od podstaw, możesz użyć gotowej masy makowej, dostępnej w sklepach, szczególnie w okresie przedświątecznym.
- Przed dodaniem rodzynek warto je namoczyć w rumie lub ciepłej wodzie, aby były bardziej soczyste.
- Makowiec można udekorować płatkami migdałów posypanymi na lukier przed jego zastygnięciem.
- Zamiast lukru można posypać makowiec cukrem pudrem.
- Makowiec najlepiej smakuje po 1-2 dniach od upieczenia, gdy smaki się przegryzą.
- Gotowy makowiec można przechowywać przez kilka dni w szczelnie zamkniętym pojemniku lub owinięty folią spożywczą.
Makowiec to ciasto, które swoim aromatem i smakiem przywołuje wspomnienia polskich świąt Bożego Narodzenia. Jego przygotowanie może wydawać się pracochłonne, ale efekt końcowy z pewnością wynagrodzi włożony wysiłek. Bogaty, słodki smak maku z nutą miodu, przypraw i bakalii sprawia, że trudno poprzestać na jednym kawałku tego wyjątkowego ciasta.
Smacznego!